JACQUELINE DE ROMILLY

Η Jacqueline de Romilly, η κορυφαία Γαλλίδα ελληνίστρια, με διεθνή ακτινοβολία, αφιέρωσε ολόκληρη την ζωή της στην καλλιέργεια των ελληνικών σπουδών στην Γαλλία και στην ευρύτερη διάδοση της ελληνικής παιδείας καθώς και την προβολή της οικουμενικής αξίας του ελληνικού πολιτισμού σε όλο τον κόσμο.

Γεννήθηκε στις 26 Μαρτίου 1913 στην Chartres της Γαλλίας από λόγιους γονείς. Κόρη του Εβραίου καθηγητή της Φιλοσοφίας Maxime David και της Γαλλίδας συγγραφέως Jeanne Malvoisin. Φοίτησε στο Λύκειο Molière και σε ηλικία 17 ετών συμμετείχε στις Γενικές Εξετάσεις για αριστούχους στην Γαλλία (Concours général), όπου για πρώτη φορά επετράπη η συμμετοχή σε γυναίκες και πέτυχε το 1^ο βραβείο στα Λατινικά και το 2^ο στα Αρχαία Ελληνικά.  Μετά την προπαρασκευαστική της φοίτηση στο Λύκειο Louis-le-Grand, έκανε επιτυχείς σπουδές στην Ecole Normale Supérieure de Sèvres (1933) με δάσκαλο τον διακεκριμένο ελληνιστή Paul Mazon. Οφείλουμε, επίσης, να τονίσουμε πως ήταν η πρώτη φοιτήτρια που έγινε δεκτή στο περίφημο πνευματικό ίδρυμα της οδού Ulm. Επίσης υπήρξε η πρώτη γυναίκα υποψήφια που έλαβε τον τίτλο της Agrégation des Lettres (1936). Η γερμανική Κατοχή και η ναζιστική κυβέρνηση του Vichy αναστέλλουν προσωρινά τις σπουδές της, καθώς ως εβραϊκής καταγωγής ζει κρυμμένη. Το 1947, όμως, ολοκληρώνει την Διδακτορική της Διατριβή για τον Θουκυδίδη με βαθμό «Άριστα»: Thucydide et l’impérialisme athénien, διατριβή που γράφτηκε κατά την διάρκεια του Β Παγκοσμίου πολέμου και κατά την περίοδο της υποχρεωτικής αργίας, ένα σημαντικό και ρωμαλέο έργο, που τιμήθηκε με το βραβείο της Association des études grecques καθώς από την Académie des Inscriptions et Belles Lettres, και μεταφράστηκε στην χώρα μας από την Λυντία Στεφάνου με καθυστέρηση μισού αιώνα (2000)!

Αρχικά, δίδαξε ως Υφηγήτρια (1936) σε σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης και συγκεκριμένα στα Λύκεια Bordeau, Tournon και Montpellier, πριν από τον πόλεμο, ώσπου να απομακρυνθεί από την κυβέρνηση του Vichy «ως κατά το ήμισυ Εβραία», και στο Λύκειο των Βερσαλλιών μετά την απελευθέρωση. Στην συνέχεια έλαβε τον τίτλο της λέκτορος (Maître de conférences, 1949) κι έγινε διαδοχικά καθηγήτρια (1951) στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Lille, στην βόρεια Γαλλία, στην Ecole Normale Supérieure de jeunes gens (Sèvres 1953-1960) και στην έδρα της Ελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας της Σορβόννης (1957-1973).

Η λαμπρή εκπαιδευτική σταδιοδρομία της κορυφώθηκε το 1973 με την εκλογή της ως Καθηγήτριας στο Collège de France, διαδεχόμενη τον φιλόσοφο Henri-Charles Puech στην έδρα «Η Ελλάδα και η διαμόρφωση της Ηθικής και Πολιτικής σκέψης» (La Grèce et la formation de la pensée morale et politique, 1973-1984), ούσα η πρώτη γυναίκα που εκλέγεται στο αρχαιότερο πνευματικό ίδρυμα της Γαλλίας. Υπήρξε, επίσης, η πρώτη γυναίκα που έγινε μέλος της Académie des Inscriptions et Belles Lettres (1975), στην οποία και προήδρευσε το 1987, διαδεχόμενη τον ελληνιστή Pierre Chantraine.

Η σημαντική της προσφορά στον επιστημονικό και ερευνητικό τομέα επισφραγίζεται με την θριαμβευτική της εκλογή το 1988 ως μέλους της Γαλλικής Ακαδημίας, ιδρύματος με παγκόσμιο κύρος, όπου διαδέχθηκε τον André Roussin. Έτσι, μετά την Marguerite Yourcenar (1980) είναι η δεύτερη γυναίκα με τον τίτλο της Ακαδημαϊκού, διανοίγοντας έτσι τις πύλες των ανδρικών δωμάτων, που ήσαν ερμητικά κλειστές για το γυναικείο φύλο. Σε άρθρο της γαλλικής εφημερίδας Le Monde (26/01/1988) τονίστηκε ότι «το ιερό της γαλλικής γλώσσας υποδέχεται σήμερα μία σοφή λογία· καλώντας στους κόλπους της αυτήν την Καθηγήτρια των ελληνικών γραμμάτων, είναι απόλυτα βέβαιο ότι η Ακαδημία έκανε μια ωραία χειρονομία υπεράσπισης της γαλλικής γλώσσας». Σύμβολο της γυναικείας χειραφέτησης υπήρξε μέλος δεκάδων πνευματικών ιδρυμάτων του εξωτερικού: της Βρετανικής Ακαδημίας, των Ακαδημιών Δανίας, Βιέννης, Αθηνών, Νεάπολης, Τορίνου, Κάτω Χωρών και Διδάκτωρ honoris causa των Πανεπιστημίων Οξφόρδης, Δουβλίνου, Χαϊδελβέργης, Αθηνών, Montréal και Yale. Παρασημοφορήθηκε πολλές φορές από το γαλλικό κράτος με τον «μεγαλόσταυρο» της Λεγεώνας της Τιμής (2007) και το μεγάλο βραβείο της Γαλλικής Ακαδημίας (1984).